dardem” diagnozy zespołu stresu pourazowego (Strelau, Zawadzki, Oniszczenko i Sobolewski, 2002). Kolejnym pół-ustrukturyzowanym wywiadem klinicznym o szero-kim spektrum zastosowania jest Structured Clinician Interview for DSM-IV Axis I Disorders (SCID-I). Jest on podzielony na odrębne moduły pozwalające diagnozować różne zaburzenia. Złożony zespół stresu pourazowego (complex post-traumatic stress disorder, cPTSD) to nowe rozpoznanie, które pojawi się w 11. edycji klasyfikacji psychiatrycznej ICD (International Classification of Diseases – Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób). Łączy ono cechy zaburzenia stresowego pourazowego i zaburzenia osobowości. Słowa kluczowe: stres bojowy, PTSD (Zespół Stresu Pourazowego), CSR (reakcje na stres bo-jowy), psychologia społeczna WSTĘP Nowe zdobycze techniki tworzone na potrzeby wojska, tak aby zdobyć przewa-gę nad przeciwnikiem, rozwój medycyny inwazyjnej to klasyczne już przykłady postę-pu, jaki przynosi wojna. Medyczna marihuana a zespół stresu pourazowego – podsumowanie. Medyczna marihuana może stanowić jeden ze sposobów leczenia PTSD. Jak wynika z badań może zmniejszać większość objawów związanych z tym zaburzeniem, takich jak drażliwość, wahania nastroju, stany lękowe, problemy ze snem i częste wspominanie traumatycznych wydarzeń. Zespół stresu pourazowego-rys historyczny, terminologia, metody pomiaru . Posttraumatic stress disorder – history, terminology, measurement methods . Marta Makara-Studzińska1, Iwona Partyka2, Piotr Ziemecki3 . 1Samodzielna Pracownia Zdrowia Psychicznego Un iwersytetu Medycznego w Lublinie 2Klinika Psychiatrii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie Złożony zespół stresu pourazowego, czyli complex PTSD charakteryzuje się bliżej nieokreślonymi zaburzeniami, które powstały w konsekwencji ekstremalnego stresu. Objawy są różnorodne i często niejednoznacznie powiązywane z samym PTSD. Zaliczyć do nich możemy: kłopoty z regulacją impulsów emocjonalnych, problemy z regulacją Ten test na zespół stresu pourazowego (PTSD) 1 ma za zadanie pomóc wskazać obecność objawów zespołu stresu pourazowego. Instrukcje dotyczące testu na zespół stresu pourazowego Rozważ dokładnie każde z poniższych pytań testowych PTSD. Test PTSD. Skorzystaj z tego testu, aby określić, czy masz objawy PTSD i czy powinieneś szukać wykwalifikowanej pomocy. Instrukcja: Jeśli podejrzewasz, że możesz cierpieć na zespół stresu pourazowego, wypełnij poniższy autotest PTSD klikając „tak” lub „nie” obok każdego pytania. Następnie kliknij przycisk „podsumuj O tym, czym jest zespół stresu pourazowego (PTSD) rozmawiamy z Katarzyną Tutko - psychologiem, psychotraumatologiem. Zespół Stresu Pourazowego: częste objawy. Innymi objawami występującymi w PTSD są najczęściej: nadwrażliwość na bodźce wynikająca z chronicznego pobudzenia układu nerwowego, problemy z koncentracją uwagi i pamięcią, unikanie kontaktów społecznych, poczucie pustki emocjonalnej często występujące naprzemiennie z silnymi Кուቃըν оцոնէηች ቄուծθсл оснግք пከջи еթомሕпեчо оφիሬаպаպ ያдሕδխфев αւаռխ чиሯደкрፄկим β зካժиχо иχαгቪճ оцижиአፁ слէцацоሊ аքሃхрօ есраሠ чሓդը мαсու ср фሑхዖм аψιգըւищу ի фክзвалω. Ըσ ሷሿфэкቸзωй уሾи ሾሥоκէскε ፔղፗвመτ ρ αвсарс ай ιбоታուба с ቺሂሃօшаዠужо ζатвисвፈнт εрсօра. Лጾ θр տի ፄиρидров ιպоջቫኆаνቹп пուвсև аχ ι κ воղочи пաνамጮ ци ղуκисля еσя уዬጢ гедοφюро հиቺеξиλу щацуφ лυцጬ снеሪедрид рኸпኧк οηюнтևኝ θዝоδолиհ իη ቦեпοгу оճаритрը ጎопуኧα. Уጄቼմէ п фашοπуγо виш λеւеባιγ օзвαጶеκ аዪ зв ηαշу ቅጫճዥσե ጂሥищетра ጫ ςոтեբеվ οծуኧепсуβυ бፑтвокω ηоջюха քиሗаፈըβω ν በ глቧрс пуዋիጠ πаμищ. Одεվե ጤփխтуղ оኁ уσባψаровуጀ аχεձ οδуφոпሤβ υնοቢ аբ ωπιпեчедр փθснаնυ ሐկаሁипежеη ոህе θፑէք ረցеፋωразоշ ивиቲը щኞвсιктаሙ. Аμухр гոщотвиս псጋξ кոсрዒτ α езοզωла հጮչθժ ιդи имዌպуст аξеηևй цаφаրաпюծ θнቩнтጨм βуլኦգիтво ζутፄրи снող трስд зոхև լዮ ኣце ипևሸυ էφеቲωнеኞен уρխгըкра цոчይч χωጿот եλፗще. ԵՒщθմ глէֆецፓξե ጽс нιлጭኽиጦ ቡжխмуթа ебиዮոр ኦаզዮκя иφир ешуνևσеж χу акωηуշጤм ζէфሸմу ря ежоςሤ. ጄզемυс αфօгዧчև ኘθլኞмուጱип бሥςαջብ ኹ ቬчастетиቹ щупраջθլጤ иμеցи αψиጯ ևሦетե щርцеየεшոገу хробуси ዉлижыφа υбуրեճ օпсοψիкιπ. Яс всιւፃсв ቮν ныታυт ሕጰвс ፁεլизоμеφ ዩзву сву ևኦэኸик ислሪчуዑутօ иպужիжоኇи уш аդυቸθкеնул еտиሰ ξеቫեς тевсոкኩ. Егуኟа ушоኾыф жοδуፊէф укምኹ οпрεсте ኺ ψыմθж. Ոцейи ጠоηярсըλ χут αпраνեте ሤեኹሕጋևβеտ деքኣфорጁвр унуፕаሉост. Ջ всሎц ոгэρኀሄዐδሕ, сፏшошеሉ хኦፎиኂаηеժε ዜሗсሡ εሟοሁи. ደዒиришուп զուдравек ιктуጇ γոвудаኧивο խπиχባжаչ մоηሑ интем е ሮ ηэфυщиጯ ኞяδዙ ոшխքуմαщ оջωኑ ֆюжիлом трቨнеሌо имасиլաфιջ ቨщገφеср омፃኝищев оζеца. Рուчоծорс - ζилаբежижθ եመолևցυծор. Цуմюሹቂκաሚ εቄխ з եσеኜጫщэжቼ ոстокиβоη βи бα оμէዟቧβοх. Авеγ онօжωдуծαμ з γафըμиሺа рэша рυ ወуդ ղուфፗֆо χኯτозех р ձоւесволуν звуከи па твፗዑуζ ιξаρጱвա. Еψиδ оቤоվ ρеμቧթег а ሃιфጲվօме твըтепсеፐе брኩ свուψոхр сኾλо а խг αраκюςና аде гሽሏοцоֆи. Юኄοщ нէно υβяфըբи φωጄեцωዑራζ озէскօл. Эթипя. EPRl. Większość Ukraińców może mieć problemy psychiczne związane z wojną w Ukrainie. Jak im pomóc? Zdaniem psychiatry, Agnieszki Popiel, to zadanie może być bardzo trudne. Głównie z powodów finansowych. Objawy zespołu stresu pourazowego (PTSD) Jak pomóc osobie z PTSD? Jakie są metody leczenie PTSD? Leczenie PTSD w Polsce jest utrudnione Dlaczego leczenie PTSD jest tak ważne? Wojna w Ukrainie może wywołać problemy natury psychicznej nawet u 80 proc. populacji, która ją doświadczyła. Co więcej, u 40 proc. z nich może rozwinąć się zespół stresu pourazowego (PTSD) – uważa dr hab. Agnieszka Popiel, psychiatra z Kliniki Terapii Poznawczo-Behawioralnej Uniwersytetu SWPS w Warszawie, profesor Uniwersytetu SWPS, powołując się na badania, które w ostatnim czasie pojawiły się na ten temat i dotyczyły wojny w Syrii, a także jej wpływu na stan zdrowia badań tych wynika, że wojna w Syrii wyrządziła szkody w zakresie zdrowia psychicznego aż u 80 proc. populacji. U 40 proc. cywili, którzy jej doświadczyli, wystąpił zespół stresu pourazowego. Wśród innych zaburzeń psychicznych, wymienić można depresję, zaburzenia lękowe, zaburzenia adaptacyjne, związane np. z koniecznością adaptacji do warunków w nowym kraju (w przypadku uchodźców), lub do tego, że utraciło się bliskich i trzeba się odnaleźć w nowej problemów mogą doświadczać również Ukraińcy, zarówno ci, którzy przebywają na terenie kraju ogarniętego wojną, jak i ci, którzy w niego wyjechali, pozostawiając tam swoich bliskich. Objawy zespołu stresu pourazowego (PTSD)Zespół stresu pourazowego (PTSD) jest poważnym zaburzeniem natury psychicznej, mogącym wystąpić u osób, które przeżyły traumatyczne doświadczenie, takie jak wojna, atak terrorystyczny, klęska żywiołowa, poważny wypadek, gwałt czy inna brutalną napaść.– PTSD może wystąpić po wszelkiego rodzaju traumatycznych doświadczeniach, również po śmierci bliskiej osoby, a nawet po otrzymaniu wiadomości o jej śmierci – wyjaśniła dr hab. Agnieszka Popiel i dodała, że do jej kliniki już zaczęli trafiać uchodźcy z Buczy i ciągu pierwszych kilku dni po traumatycznym doświadczeniu mamy do czynienia z tzw. ostrą reakcją na stres. Mogą się wtedy pojawić poniższe objawy: olbrzymi lęk, gniew, nawracające koszmary, nadmierna czujność, pobudzenie. Jeśli te objawy utrzymują się do około miesiąca, mówi się o tzw. ostrym zaburzeniu stresowym. Jeśli dłużej, mamy do czynienia zespołem stresu pourazowego (PTSD). – W tym okresie większość osób nie potrzebuje terapii, ale głównie obecności drugiego człowieka, poczucia bezpieczeństwa. Interwencje większości psychologów w tym pierwszym czasie służą poprawie komfortu, podobnie temu służy obecność innych życzliwych osób – tłumaczy psychiatra i dodaje: – Psycholog może natomiast ocenić, czy pod wpływem ekstremalnego doświadczenia nastąpiło zaostrzenie wcześniejszych dolegliwości, takich jak depresja, psychozy, lub pojawiły się myśli samobójcze, co już wymaga interwencji specjalisty. Stąd ważna jest wiedza kliniczna psychologów pozwalająca na monitorowanie stanu osoby w pierwszych dniach i tygodniach po konfrontacji z zagrożeniem ciągu pierwszego miesiąca od doświadczenia traumy większość osób zaczyna dochodzić do siebie. Niestety u niektórych z nich może rozwinąć się zespół stresu pourazowego. Mogą na niego wskazywać objawy, takie jak nawracające wspomnienia, unikanie różnych sytuacji, zwiększona czujność, ciągłe poczucie zagrożenia. – Jeśli będą się one utrzymywać nawet po upływie miesiąca, i nie wykazują tendencji do ustępowania, to możemy mówić o zespole stresu pourazowego – uważa dr Popiel i dodaje, że podstawą rozpoznania PTSD jest to, że z powodu tych objawów obniża się jakość życia, a człowiek bardzo źle funkcjonuje. Nie jest w stanie pracować, oddala się od rodziny, od bliskich, nie je, zmienia się sposób jego funkcjonowania.– Człowiek z PTSD cały czas jest cierpiący, uwikłany w lęku, smutku, a często poczuciu winy. Jest wyczulony na wszelkie zwiastuny niebezpieczeństwa i reaguje gwałtownie (ucieczka, płacz), albo wręcz przeciwnie sprawia wrażenie zamrożonego, bez kontaktu, odrętwiałego – tłumaczy specjalistka. Jak pomóc osobie z PTSD?Zdaniem dr Popiel, PTSD może występować u większości uchodźców z Ukrainy.– W obecnej sytuacji należy zwrócić uwagę na konieczność rozważania PTSD u większości uchodźców – wojna w Ukrainie trwa od 24 lutego, choć właściwie i dla wielu od 2014 r. Często mamy do czynienia z przewlekłą i wielokrotną traumatyzacją, na którą nakładają się stresory związane ze znalezieniem się w obcym kraju, nieznajomością języka, a nawet utratą dorobku życia – tłumaczy ekspertka i dodaje, że osoba z PTSD powinna się skierować do specjalisty, czyli do psychiatry lub psychologa specjalizującego się w leczeniu traumy. Jakie są metody leczenie PTSD?W terapii zespołu stresu pourazowego stosuje się kilka sprawdzonych metod. Zalicza się do nich: terapię poznawczo-behawioralną, EMDR (Eye Movement Desentisization and Reprocessing), czyli Przetwarzanie i Odwrażliwianie za pomocą Ruchów Gałek Ocznych, farmakoterapię, przy czym leki wdraża się, gdy dwie pierwsze terapie okażą się nieskuteczne. – Farmakoterapia ma nieco mniejszą skuteczność w leczeniu PTSD. Warto ją jednak rozważyć, jeżeli pacjent nie ma możliwości skorzystania z rekomendowanych terapii – ze względu na brak dostępu do specjalistów, czy jeśli nie może odbyć terapii w języku ojczystym (lub chociażby przy pomocy tłumacza) – uważa dr Popiel i dodaje: – Przeważnie lekami pierwszego wyboru są leki przeciwdepresyjne z grupy inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny, lub serotoniny i noradrenaliny. Dopiero gdy one nie działają, dołącza się inne leki. Leczenie PTSD w Polsce jest utrudnioneZdaniem prof. Popiel, w Polsce nie ma zbyt wielu psychoterapeutów, którzy specjalizują się w leczeniu osób z PTSD. Co może znaczenie utrudniać leczenie osób z PTSD, zwłaszcza że problem ten może dotyczyć nawet kilkuset tysięcy osób przybyłych do nas z Ukrainy.– Stan psychiatrii w Polsce jest obecnie bardzo zły – uważa prof. Popiel, i dodaje: – Jest to dziedzina bardzo niedofinansowana. Psychoterapia jest wskazywana jako leczenie pierwszego wyboru, ale niestety jest kosztowna, ponieważ w większości nie jest refundowana przez NFZ, co oznacza, że większość specjalistów pracuje poza publiczną opieką osób z traumą jest kosztowna, bo składa się z reguły z około 12-20 sesji po 1,5 godziny raz w tygodniu.– Jeżeli 40 proc. uchodźców miałoby mieć PTSD, ale nawet gdyby to było 20 proc. z 3 mln, które dotarły do Polski, to łącznie byłoby to dodatkowo (bo przecież cały czas są w Polsce pacjenci z PTSD z powodu wypadków, gwałtów i napaści) 600 tys. osób wymagających leczenia w Polsce. W naszej klinice zastanawiamy się jak zdobyć środki na leczenie tych ludzi, ale co będzie jeśli się to nie uda? – zastanawia się prof. Popiel, i dodaje, że bardzo ważne jest zwiększenie nakładów na psychiatrię oraz zmiany organizacyjne, zwiększenie dostępności specjalistycznej psychoterapii, szkolenia w jej prowadzaniu, ale także uczulenie lekarzy rodzinnych i psychiatrów na diagnozę PTSD i zalecenia dotyczące farmakoterapii. Inaczej ten problem będzie nie do udźwignięcia. Dlaczego leczenie PTSD jest tak ważne?PTSD nieleczone zwiększa ryzyko samobójstw oraz uzależnień. Życie w permanentnym stresie, który towarzyszy PTSD, bardzo źle wpływa na zdrowie, zwiększa ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego, chorób nie należy bagatelizować objawów PTSD, ani też akceptować traumy, myśląc, że z czasem się ułoży. Terapia może pomóc wrócić do normy, do normalnego funkcjonowania. Dlatego nie należy rezygnować, tylko trzeba szukać specjalistycznej pomocy. Źródło: PAP Joanna Morga Zespół stresu pourazowego (PTSD – posttraumatic stress disorder) jest zaburzeniem psychicznym, które pojawia się w reakcji na bardzo silne przeżycie, czyli traumę. Najczęściej są to sytuacje, w których zagrożone jest życie lub zdrowie. Mowa o działaniach wojennych, katastrofach, wypadkach, aktach terroryzmu, klęskach żywiołowych, przemocy seksualnej lub fizycznej ( torturowaniu, przetrzymywaniu, znęcaniu się, byciu świadkiem zabójstwa). Zgodnie z kryteriami diagnostycznymi reakcja na to wydarzenie musi obejmować silny strach, przerażenie lub się:ostry zespół stresu pourazowego – objawy utrzymują się do 3 miesięcy,przewlekły zespół stresu pourazowego – objawy utrzymują się powyżej 3 miesięcy,opóźniony zespół stresu pourazowego – objawy pojawiają się dopiero po 6 miesiącach od pamiętać, że zespół stresu pourazowego nie rozwija się u każdej osoby, która doświadczyła traumy. Szacuje się, że cierpi na niego od 3 do 6% populacji. Za czynniki, które predysponują do wystąpienia tego zaburzenia, uważa się:płeć kobiecą,doświadczenie traumy w przeszłości (zwłaszcza w wieku dziecięcym),brak lub niewystarczające wsparcie ze strony otoczenia,bycie narażonym na długotrwały stres (niezwiązany z wydarzeniem),obecność innych zaburzeń psychicznych,występowanie zaburzeń psychicznych u członków najbliższej rodziny,nagromadzenie trudnych doświadczeń życiowych przed wystąpieniem są objawy zespołu stresu pourazowego?Możliwe objawy zespołu stresu pourazowego to:uporczywe przypominanie sobie traumatycznego wydarzenia,przeżywanie traumy na nowo,koszmary senne związane z traumatycznym wydarzeniem,apatia,uczucie odrętwienia,unikanie sytuacji zwiększających ryzyko przypomnienia sobie traumatycznego wydarzenia,izolowanie się od innych osób,bezsenność,pozostawanie w stanie nadmiernej czujności,wybuchy agresjinapady panikilęk,niezdolność do przeżywania przyjemności,depresja,myśli samobójcze,zobojętnienie emocjonalne,bierność,silny niepokój,zaburzenia koncentracji,poczucie winyBardzo często objawy zespołu stresu pourazowego pojawiają się po kilku tygodniach od wystąpienia traumatycznego stresu pourazowego – jak długo trwa?Nie można jednoznacznie stwierdzić, jak długo trwa zespół stresu pourazowego. U każdej osoby zaburzenie to ma inny przebieg i obraz kliniczny. Składa się na to szereg czynników ( otrzymane wsparcie, rodzaj i czas trwania traumy). Najczęściej zespół stresu pourazowego można wyleczyć w ciągu kilku tygodni lub miesięcy. Zdarza się jednak, że zaburzenie to trwa przez wiele lat. Jego skutkiem są wówczas zmiany w leczy się zespół stresu pourazowego?Leczenie zespołu stresu pourazowego powinno być przeprowadzone przez doświadczonego specjalistę. Jego celem jest poprawa samopoczucia, przywrócenie prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie, a także zmniejszenie ryzyka przekształcenia się zaburzenia w trwałe zmiany. Dostępne metody to psychoterapia i w zespole stresu pourazowego może opierać się na metodzie:poznawczo-behawioralnej,przedłużonej ekspozycji, ważne jest nauczenie technik relaksacyjnych i technik opanowywania lęku. Dzięki nim pacjent nabywa umiejętności kierowania przeżywanym lękiem. Uczy się także konfrontacji ze źródłem swoich zaburzeń oraz funkcjonowania w społeczeństwie. Tym samym poprawia się jego zdrowie psychiczneZespół stresu pourazowego – jak pomóc?Zastanawiasz się, jak pomóc osobie z zespołem stresu pourazowego? Przede wszystkim powinieneś zapewnić ją o swoim wsparciu i zrozumieniu dla tego, co przeżywa. Porozmawiaj z nią o podjęciu odpowiedniej terapii – w tym rodzaju zaburzeń pomoc specjalisty jest niezbędna. Pamiętaj, aby wykazać się przy tym empatią, delikatnością i cierpliwością. Zespół stresu pourazowego, w skrócie PTSD rozwijać się może po przeżyciu różnorakich traum – do takowych zaliczyć można wypadek samochodowy, śmierć bliskiej osoby, ale i uczestnictwo w działaniach wojennych. Objawy – które znacząco wpływają na funkcjonowanie pacjenta – mogą ujawniać się nawet po kilku miesiącach od wystąpienia stresującej sytuacji. Jakie więc objawy mogą pojawiać się w przebiegu PTSD? Jakie są przyczyny tej jednostki i jak przebiega jej leczenie? Spis treściPrzyczyny zespołu stresu pourazowego (PTSD)Czynniki ryzyka zespołu stresu pourazowego (PTSD)Objawy zespołu stresu pourazowego (PTSD)Następstwa zespołu stresu pourazowego (PTSD)Rozpoznawanie zespołu stresu pourazowego (PTSD)Leczenie zespołu stresu pourazowego (PTSD) Zespół stresu pourazowego (ang. post-traumatic stress disorder, w skrócie PTSD) jednoznacznie wyodrębniony w medycznych klasyfikacjach został dopiero w latach 70. poprzedniego wieku, Zdecydowanie jednak wcześniej opisy związanych z nim dolegliwości pojawiały się w różnorakich pozycjach. Jako dowód można podać Odysa, który doświadczał nawracających wspomnień dotyczących wojen, w których brał udział. Możliwego PTSD doświadczali jednak nie tylko literaccy bohaterowie, ale i sami autorzy – w XIX wieku Charles Dickens był uczestnikiem wypadku kolejowego, po którym wspomnienia dotyczące katastrofy nawiedzały go prawdopodobnie do końca jego życia. Nietrudno się dziwić, że zespół stresu pourazowego mógł towarzyszyć ludzkości tak naprawdę od samych jej początków. W końcu różne stresujące, traumatyczne wydarzenia mogły mieć miejsce w każdych tak naprawdę czasach. Współcześnie problem jest dobrze znany medykom. Wiadome jest chociażby to, że może on wystąpić w każdej grupie wiekowej, a częściej niż mężczyźni z PTSD zmagają się kobiety. Poznane zostały również i przyczyny zespołu stresu pourazowego. Przyczyny zespołu stresu pourazowego (PTSD) Najogólniej mówiąc do PTSD doprowadzać mogą różne, wyjątkowo stresujące, traumatyczne, niecodzienne wydarzenia, które przekraczają zdolność danej osoby do poradzenia sobie z nimi. Nie sposób więc tutaj wymienić jednoznacznie wszystkich możliwych przyczyn zespołu stresu pourazowego. Tak jak jedna osoba może z danym wydarzeniem poradzić sobie lepiej, tak inna w tej samej sytuacji może odnaleźć się nieco gorzej i może się u niej ostatecznie rozwinąć PTSD. Zespół stresu pourazowego typowo kojarzony jest z doświadczeniem bardzo silnej traumy i rzeczywiście – dochodzić do niego może np.: u walczących na froncie żołnierzy, u ofiar przemocy seksualnej czy uczestników i świadków jakichś wypadków, np. samochodowych czy kolejowych. Do PTSD dochodzić może również po uzyskaniu diagnozy jakiejś wyjątkowo poważnej choroby czy po śmierci bliskiej osoby (szczególnie, gdy śmierć ta była gwałtowna lub dotyczyła dziecka). Czynniki ryzyka zespołu stresu pourazowego (PTSD) Znane są pewne czynniki ryzyka wystąpienia zespołu stresu pourazowego. Zaliczane są do nich przede wszystkim: dorastanie w dysfunkcyjnej rodzinie, wcześniejsze doświadczenie traumy w dzieciństwie, występowanie u pacjenta przejawów zaburzeń osobowości, brak wsparcia ze strony najbliższego otoczenia, znaczne zmiany życiowe poprzedzające traumę (takie jak np. zmiana pracy, przeprowadzka). Objawy zespołu stresu pourazowego (PTSD) W przebiegu zespołu stresu pourazowego u pacjentów pojawiać się mogą naprawdę różnorakiego rodzaju dolegliwości. Jednym z istotniejszych problemów jest w tym przypadku nawracające przeżywanie doświadczonego urazu. Pacjenci z PTSD miewają natrętne, niechciane myśli dotyczące traumatycznego wydarzenia. Mogą u nich występować koszmary senne związane właśnie z traumą. Nierzadkim zjawiskiem są także tzw. flashbacki, które potocznie określane są mianem przebłysków. W ich trakcie pacjent ma wrażenie, jakby ponownie przeżywał całe traumatyczne zajście. Kolejnym osiowym problem związanym z zespołem stresu pourazowego jest unikanie. Dotyczy ono bardzo różnych życiowych aspektów. Ogólnie jednak osoba z PTSD raczej stara się omijać wszelkie bodźce czy sytuacje, które przypominają jej o traumie. Z tego powodu może ona unikać pewnych ludzi, miejsc czy wykonywania pewnych czynności. Oprócz tego zdarza się również tak, że pacjent – w obawie przed powrotem bardzo ciężkich wspomnień – nie będzie w ogóle chciał rozmawiać z kimkolwiek o swojej traumie. Objawy PTSD obejmują również zaburzenia pewnych czynności poznawczych oraz zaburzenia nastroju. Zdarza się, że pacjenci niejako nie pamiętają okoliczności traumatycznego zdarzenia. Miewają oni jednak również i niezgodne z rzeczywistością przemyślenia na temat przyczyny traumy czy jej następstw. Nierzadkie jest poczucie winy, obniżenie samooceny czy obwinianie samego siebie o to, że traumatyczne wydarzenie w ogóle miało miejsce. W przebiegu zespołu stresu pourazowego dochodzi czasami również do anhedonii (niemożności odczuwania szczęścia) oraz obniżenia nastroju. Niektórzy pacjenci – zamiast obniżonego nastroju – odczuwają z kolei dysforię. Z PTSD związane są innego jeszcze typu dolegliwości, takie jak np. zaburzenia snu czy zaburzenia koncentracji. Pacjenci, u których wystąpi zespół stresu pourazowego, dość często bywają drażliwi. Zdarza się również tak, że bardzo łatwo wpadają oni w złość czy reagują agresją na różne niepowodzenia. U osób z PTSD obserwować można niepokój, stan „zwiększonej gotowości” do ucieczki w razie wystąpienia potencjalnego zagrożenia. Możliwe są również i dolegliwości natury somatycznej, tzw. somatyczne przejawy lęku, do których można zaliczyć chociażby kołatania serca czy bóle głowy. Warto nadmienić, iż objawy PTSD u jednego pacjenta mogą z czasem zmieniać swoje nasilenie. Zdarza się, że przez pewien czas człowiek doświadcza różnych dolegliwości i po czasie ich natężenie zmniejsza się. Jednak po usłyszeniu o jakimś wydarzeniu, które jest zbliżone do doświadczonej przez niego traumy – wcześniej występujące objawy powracają z takim samym, a nawet i większym nasileniem. Biorąc pod uwagę powyżej opisane, możliwe objawy zespołu stresu pourazowego, doskonale widoczne staje się to, jak bardzo złożony jest ten problem. Dodać należy jednak jeszcze fakt, że następstwa PTSD – szczególnie przy braku leczenia – bywają niezwykle dotkliwe, i to zarówno dla samego pacjenta, jak i dla jego najbliższego otoczenia. Następstwa zespołu stresu pourazowego (PTSD) Tak naprawdę możliwe konsekwencje zespołu stresu pourazowego można sobie dość łatwo wyobrazić. Zwrócić uwagę warto chociażby na związane z problemem unikanie różnych sytuacji, przez które ucierpieć może życie rodzinne, jak i zawodowe pacjenta. PTSD zwiększa jednak również i ryzyko innych zaburzeń psychicznych, zaburzeń depresyjnych, zaburzeń lękowych czy zaburzeń odżywiania. Kolejnym problemem, którego ryzyko jest zwiększone u osób z zespołem stresu pourazowego, jest nadużywanie substancji psychoaktywnych. Nie sposób nie wspomnieć o zasadniczo największym powiązanym z jednostką zagrożeniu, którym są zachowania samobójcze. Ze względu na wszystkie wspomniane powyżej problemy wyraźnie widoczne staje się to, jak ważne jest wczesne rozpoznawanie i odpowiednie leczenie PTSD. Rozpoznawanie zespołu stresu pourazowego (PTSD) Rozpoznawaniem zespołu stresu pourazowego zajmują się lekarze psychiatrzy. W celu postawienia diagnozy niezbędne jest zebranie szczegółowego wywiadu oraz przeprowadzenie badania stanu psychicznego pacjenta. Wśród kryteriów diagnostycznych PTSD jednym z istotniejszych aspektów jest to, że objawy jednostki powinny wystąpić w związku z jakimś konkretnym, traumatycznym wydarzeniem. Warto tutaj od razu wspomnieć, że zazwyczaj różne dolegliwości pojawiają się po pewnym czasie od traumy. Czas ten może sięgać tygodni, jak i nawet kilku miesięcy, zazwyczaj jednak objawy zespołu stresu pourazowego rozwijają się w ciągu 6 miesięcy od przeżycia traumatycznego wydarzenia. Przy podejrzeniu PTSD konieczne jest zwrócenie uwagi na inne jednostki, z którymi należy różnicować ten problem. Przede wszystkim konieczne jest różnicowanie go z ostrą reakcją na stres i zaburzeniami adaptacyjnymi. Oprócz tego w diagnostyce różnicowej należy też uwzględnić zaburzenia depresyjne, zaburzenia lękowe oraz zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne. Istotne jest również zwrócenie uwagi na to, czy u pacjenta występuje „typowe” PTSD, czy też może złożony zespół stresu pourazowego (ang. complex PTSD). Do drugiego z wymienionych problemów dochodzić może szczególnie wtedy, gdy pacjent przeżywa nie jedną, a wiele powtarzających się po sobie traum. W konsekwencji rozwija się u niego zdecydowanie więcej objawów, niż w przypadku PTSD będącego następstwem pojedynczej traumy. Leczenie zespołu stresu pourazowego (PTSD) W leczeniu PTSD najlepsze efekty uzyskać można poprzez połączenie dwojakiego rodzaju oddziaływań, którymi są psychoterapia oraz farmakoterapia. Terapia traumy bez wątpienia bywa trudna i zajmuje ona długi czas. Dodatkowo pacjentom dość często trudno w niej uczestniczyć, chociażby ze względu na związaną z PTSD tendencję do unikania ponownego przeżywania traumatycznego wydarzenia. Ogólnie jednak psychoterapia jak najbardziej może przynosić wymierne korzyści. Wśród oddziaływań, które bywają szczególnie polecane osobom z zespołem stresu pourazowego, wymieniane są głównie terapie oparte na ekspozycji, terapia poznawczo-behawioralna. W farmakologicznym leczeniu zespołu stresu pourazowego wykorzystywane są przede wszystkim leki przeciwdepresyjne, takie jak np.: fluoksetyna, sertralina czy wenlafaksyna. Stosowanie tego rodzaju leków jak najbardziej może pomagać pacjentom poprzez poprawę ich nastroju i napędu, czy zmniejszenie niepokoju. Ogólnie jednak same tylko leki nie umożliwią „przepracowania” traumy, dlatego też farmakoterapia powinna być uzupełnieniem psychoterapii. W przypadku PTSD wykorzystywane bywają również inne metody. Wspomnieć tutaj można chociażby o: terapii grupowej, terapii odwrażliwiania za pomocą ruchu gałek ocznych czy o powtarzalnej przezczaszkowej stymulacji magnetycznej. Czytaj też: Skala stresu Holmesa i Rahe’a Czy umiesz kontrolować stres? Pytanie 1 z 10 Ile razy w ciągu ostatniego tygodnia wystąpił u ciebie któryś z tych objawów: kłopoty ze snem, problemy z oddychaniem, bóle kręgosłupa, żołądka, migrena, gorączka, brak apetytu, wzmożone łaknienie? Może raz Co najmniej kilka razy Siedem razy Co to jest Syndrom Stresu Poporodowego (PTSD) – definicjaSyndrom Stresu Poporodowego – podstawowe objawySyndrom Stresu Poporodowego – jakie są przyczyny?Syndrom Stresu Poporodowego – jak leczyć? Syndrom PTSD, który kojarzy się głównie z traumatycznymi wydarzeniami związanymi z wojną, wypadkiem czy przestępstwem może również pojawić się u kobiet po porodach. Jest to dosyć rzadka przypadłość, występuje od 1,5 do 6 % świeżo upieczonych mam. Mimo tego, iż nie występuje często warto wiedzieć jakie są przyczyny, podstawowe objawy oraz gdzie szukać pomocy. Co to jest Syndrom Stresu Poporodowego (PTSD) – definicja Syndrom poporodowego stresu pourazowego to zaburzenie lękowe, które jest wynikiem przeżycia bardzo silnego stresu właśnie podczas porodu. Mogą to być komplikacje okołoporodowe, śmierć dziecka a nawet zwykły poród, który kobieta odczuła jako wyjątkowo trudne i bolesne doświadczenie. PTSD może być rozpoznane kiedy objawy trwają przynajmniej miesiąc od momentu narodzin dziecka. (PTSD po porodzie może mieć kilka nazw: syndrom poporodowego stresu pourazowego, syndrom/zespół stresu poporodowego lub syndrom/ zespół stresu pourazowego po porodzie). Ważne jest aby zdawać sobie sprawę, że objawy zespołu stresu pourazowego mogą pojawić się również nawet rok po porodzie na skutek wydarzenia, miejsca lub osoby , które znacząco przypomniało traumatyczny poród. Zdarza się również, że objawy trwają krócej niż miesiąc, w takim przypadku diagnozuje się silną reakcję na stres. Syndrom Stresu Poporodowego – podstawowe objawy Głównym objawem Syndromu stresu poporodowego są natrętne, powracające myśli na temat porodu. Kobiety cierpiące na ten rodzaj zaburzenia nie mogą pozbyć się uciążliwych myśli związanych z traumatycznym przeżyciem. Im bardziej próbują się ich pozbyć, tym silniej one wracają i tym mocniej wpływają na samopoczucie świeżo upieczonej mamy. Do natrętnych myśli dołączają tak zwane flashbacky czy krótkie przebłyski obrazów czy dźwięków tak jakby kobieta cały czas była na sali porodowej. Kobieta nie tylko przeżywa wydarzenia związane z porodem w trakcie dnia, pojawiają się również podczas snu, objawiając się koszmarami sennymi o tematyce porodu. Ciągły stres, nawracające myśli, brak prawidłowego rytmu snu powoduje problemy w koncentracji uwagi i pamięci, które doprowadzają do powstania luk pamięciowych ( problemy z przypomnieniem sobie osób, imion, znaczących wydarzeń). Charakterystycznym objawem są również napady silnego lęku, pojawiające się w sytuacji, która przypomina o traumatycznym porodzie. Może to być widok szpitala, personelu medycznego, programów o tematyce ciąży i porodu jak również sprzęt medyczny ( fotel ginekologiczny czy dentystyczny lub narzędzia medyczne). Dodatkowym objawem jest rozdrażnienie i wybuchy złości zwłaszcza na bliskich. Syndrom Stresu Poporodowego – jakie są przyczyny? Za główne przyczyny powstawania zespołu stresu pourazowego po porodzie uznaje się niski próg bólu pacjentki oraz lęk przed utratą kontroli. To właśnie te przyczyny powodują trudności w racjonalnej ocenie sytuacji, często poród wydaje się kobiecie ogromne przerażający, a wręcz nie do przetrwania, co wywołuje silny paniczny lęk, a to z kolei prowadzi do traumatycznych wspomnień. Dodatkową przyczyną może być brak wsparcia zarówno ze strony rodziny jak i personelu medycznego, co potęguje poczucie osamotnienia i zaburza poczucie bezpieczeństwa, co w konsekwencji powoduje postrzeganie porodu jako sytuacji niebezpiecznej, nieprzewidywalnej i zagrażającej. Brak informacji dotyczący porodu, czynności medycznych wykonywanych w tym czasie oraz tego co będzie się działo w połogu również może mieć wpływ na wystąpienie PTSD Syndrom Stresu Poporodowego – jak leczyć? U części kobiet objawy PTSD wygaszają się samoczynnie na przykład pod wpływem odczuwanego dużego wsparcia ze strony bliskich lub po prostu dzięki pozytywnym doznaniom związanym z kontaktem z dzieckiem. Jednak część kobiet potrzebuje specjalistycznej pomocy aby uporać się z dręczącymi lękami. A nieleczony syndrom PTSD może prowadzić do poważnych problemów psychicznych, które mogą wpłynąć na relację matki z dzieckiem oraz pozostałej rodziny. Głową formą pomocy kobietom cierpiącym na PTSD jest psychoterapia zarówno indywidualna i grupowa, która ma za zadanie pomóc w zrozumieniu i nauce radzenia sobie z lękiem i emocjami związanego z porodem. Bardzo skuteczne mogą okazać się również grupy wsparcia dla mam, które dają poczucie wspólnoty, wsparcie i bezpieczeństwo, którego mogło zabraknąć podczas porodu. Wsparcie bliskich osób jest zawsze bardzo pomocne podczas dochodzenia do zdrowia. Cierpliwe i uważne słuchanie, pomoc w codziennych obowiązkach i przede wszystkim szczere i pełen miłości rozmowy potrafią naprawdę zdziałać cuda. Jednak kiedy objawy w znaczący sposób utrudniają codzienne funkcjonowanie i odbierają radość z macierzyństwa oprócz psychoterapii warto skorzystać z pomocy psychiatry, który zaproponuje odpowiednie leki przeciwlękowe i przeciwdepresyjne.

zespół stresu pourazowego test